表示調整
閉じる
挿絵表示切替ボタン
▼配色
▼行間
▼文字サイズ
▼メニューバー
×閉じる

ブックマークに追加しました

設定
0/400
設定を保存しました
エラーが発生しました
※文字以内
ブックマークを解除しました。

エラーが発生しました。

エラーの原因がわからない場合はヘルプセンターをご確認ください。

6/25

第6章 善であることについて

Cap. 6. De bono.

善であることについて



§. 1.

【問い】

Quot modis potest considerari bonum?

善であることは何通りに考察されえるか?


【答え】

Duobus: vel in respectu ad seipsum, vel in respectu ad alterum.

2通り。自己に鑑みてと,他者に鑑みて。



§. 2.

【問い】

Quomodo vocatur bonum in respectu ad seipsum?

自己に鑑みて善であるものは何と呼ばれるか?


【答え】

Bonum absolute, seu simpliciter.

絶対的に,すなわち単純に善であるもの。



§. 3.

【問い】

Quomodo vocatur bonum in respectu ad alterum?

他者に対して善であるものは何と呼ばれるか?


【答え】

Bonum alteri.

他者にとって善であるもの。



§. 4.

【問い】

Quid est bonum absolute seu simpliciter dictum?

絶対的にすなわち単純に善であると言われるものは何か?


【答え】

Est quod habet perfectionem debitam inesse.

あるべき完全性を持っているもの。



§. 5.

【問い】

Quot sunt divisiones boni absolute dicti?

絶対的に善であると言われるものの区別はいくつあるか?


【答え】

Duae.

2つ。



§. 6.

【問い】

Quaenam est prior?

1番目は何か?


【答え】

Bonum est vel tale per essentiam, vel tale per participationem.

善であるものには,その本質からしてそうであるものと,分有によってそうであるものがある。



§. 7.

【問い】

Quid est bonum per essentiam tale?

その本質からして善であるものとは何か?


【答え】

Quod perfectionem suam habet a se ipso. Tale bonum est solus Deus.

自己の完全性を自分自身で持つもの。このような善は,神のみである。



§. 8.

【問い】

Quid est bonum per participationem tale?

分有によって善であるものとは何か?


【答え】

Quod perfectionem suam habet ab alio. Et tale bonum est quaevis creatura.

自己の完全性を他から受け取るもの。そして,このような善はあらゆる被造物である。



§. 9.

【問い】

Quaenam est altera divisio?

もうひとつの区分は何か?


【答え】

Bonum est vel transcedentale, vel naturale, vel morale.

善には,超越的な善と,自然な善と,道徳的な善がある。



§. 10.

【問い】

Quid est bonum transcendentale?

超越的な善とは何か?


【答え】

Quod habet perfectionem transcendentalem.

超越的な完全性を持つもの。



§. 11.

【問い】

Quid est perfectio transcendentalis?

超越的な完全性とは何か?


【答え】

Essentia seu existentia.

本質すなわち実在性。



§. 12.

【問い】

Quid est bonum naturale?

自然な善とは何か?


【答え】

Quod habet perfectionem naturalem.

自然な完全性を持つもの。



§. 13.

【問い】

Quid est perfectio naturalis?

自然な完全性とは何か?


【答え】

Est facultas bene operandi cuique naturae conveniens.

それぞれの自然本性に合致するよい働きの機能。



§. 14.

【問い】

Quomodo hic acipitur vocabulum naturae?

ここで自然という言葉はどのような意味か?


【答え】

Quatenus contradistinguitur a voluntate.

意思によらない,という意味。



§. 15.

【問い】

Quid est bonum morale?

道徳的な善とは何か?


【答え】

Quod habet perfectionem moralem.

道徳的な完全性を持つもの。



§. 16.

【問い】

Quid est perfectio moralis?

道徳的な完全性とは何か?


【答え】

est perfectio, quae convenit naturae liberae, quatenus est libera.

自由な自然本性と,それが自由である限りにおいて合致する完全性。



§. 17.

【問い】

Quaenam bonitas ex his tribus generibus est affectio enitis unita?

これら3つの類のうち,存在の単一の属性であるような善性はどれか?


【答え】

Transcendentalis.

超越的な善性。



§. 18.

【問い】

Quare?

なぜか?


【答え】

Quia omne ens bonum transcendentaliter, i.e. habet essentiam seu existentiam.

あらゆる存在は超越的に善だからである。すなわち,あらゆる存在は本質ないし実在性を有する。



§. 19.

【問い】

Annon etiam bonitas naturalis et moralis sunt affectiones entis unitae?

自然な善と道徳的な善は存在の単一な属性ではないのか?


【答え】

Non.

否。



§. 20.

【問い】

Quare?

なぜか?


【答え】

Quia non omnia entia habent bonitatem naturalem vel moralem.

あらゆる存在が自然な善や道徳的な善を持っているのではないから。



§. 21.

【問い】

Da exemplum entis, quod caret aliqua bonitate naturali.

何らかの自然な善を欠いている存在の例を挙げよ。


【答え】

Homo coecus, qui sc. caret naturali potentia videndi.

盲目の人間。すなわち,見るという自然な能力を欠く人。



§. 22.

【問い】

Da exemplum entis, quod caret aliqua bonitate morali.

何らかの道徳的な善を欠く存在の例を挙げよ。


【答え】

Homo iniustus, i.e. carens iustitia, quae est bonitas moralis.

不正な人間。すなわち,道徳的な善である正義を欠く人。



§. 23.

【問い】

Quid est bonum alteri?

他者にとって善であるものとは何か?


【答え】

Quod est appetibile altero.

他者から欲せられえるもの。



§. 24.

【問い】

Declara per exemplum.

例を挙げて分かり易く。


【答え】

Aqua est bona pisci, sanitas est bona animali, scientia est bona homini.

水は魚にとって善である,健康は動物にとって善である,知識は人間にとって善である。



§. 25.

【問い】

Quotuplex est bonum alteri?

他者にとって善であるものはいくつあるか?


【答え】

Totuplex quot sunt entia, quae appetere aliquid possunt tanquam bonum sibi conveniens.

何らかのものを自己に相応しい善として欲求することができる存在の数だけある。



§. 26.

【問い】

Declara.

分かり易く。


【答え】

Aliud est bonum homini, aliud equo, aliud arbori, aliud lapidi, aliud igni, aliud soli, etc.

あるものは人間にとって善であり,あるものは馬にとって,あるものは木にとって,あるものは石にとって,あるものは火にとって,あるものは太陽にとって善である云々。



§. 27.

【問い】

Quot sunt divisiones boni humani?

人にとって善であるものの区分はいくつあるか?


【答え】

Plures, quae videri possunt in tabulalis nostris ethicis.

私たちの倫理学の書物に見出されるだけたくさんある。



§. 28.

【問い】

Quod est malum?

悪とは何か?


【答え】

Malum est privatio perfectionis debitae inesse.

悪とは,あるはずの完全性が欠けていることである。



§. 29.

【問い】

Quot sunt divisiones mali?

悪の区分はいくつあるか?


【答え】

Tot, quot boni, nisi quod bono transcendentali nullum malum opponitur.

善と同じ数だけ。但し,超越的な善にはいかなる悪も対置されない。



§. 30.

【問い】

Quare?

なぜか?


【答え】

Quia omne ens est bonum transcendenter; nullum ergo ens est malum transcendentaliter: alias ne quidem ens esset.

あらゆる存在が超越的に善だからである。したがって,超越的に悪な存在はない。さもなければ,存在は決して存在しなかったであろう。



§. 31.

【問い】

Quidnam opponitur bono morali?

道徳的な善に対置されるものは何か?


【答え】

Malum morale.

道徳的な悪。



§. 32.

【問い】

Quomodo alias vocatur malum morale, quatenus significat actionem moraliter malam?

道徳的な悪は,それが道徳的に悪い行為を指しているときは,何と呼ばれるか?


【答え】

Malum culpae seu peccatum.

過失による悪,ないし罪。



§. 33.

【問い】

Quare sic vocatur?

なぜそのように呼ばれるのか?


【答え】

Ut distingvi possit a malo poenae.

罰によって加えられる悪と区別されえるため。



§. 34.

【問い】

Quid est malum poenae?

罰による悪とは何か?


【答え】

Est quaelibet carentia boni alias debiti, contracta seu inflicta ob culpam.

何かが,過失を理由とするcontractaすなわち傾向によって,通常はあるはずの善を欠いていること。

評価をするにはログインしてください。
この作品をシェア
Twitter LINEで送る
ブックマークに追加
ブックマーク機能を使うにはログインしてください。
+注意+

特に記載なき場合、掲載されている作品はすべてフィクションであり実在の人物・団体等とは一切関係ありません。
特に記載なき場合、掲載されている作品の著作権は作者にあります(一部作品除く)。
作者以外の方による作品の引用を超える無断転載は禁止しており、行った場合、著作権法の違反となります。

この作品はリンクフリーです。ご自由にリンク(紹介)してください。
この作品はスマートフォン対応です。スマートフォンかパソコンかを自動で判別し、適切なページを表示します。

↑ページトップへ