表示調整
閉じる
挿絵表示切替ボタン
▼配色
▼行間
▼文字サイズ
▼メニューバー
×閉じる

ブックマークに追加しました

設定
0/400
設定を保存しました
エラーが発生しました
※文字以内
ブックマークを解除しました。

エラーが発生しました。

エラーの原因がわからない場合はヘルプセンターをご確認ください。

ブックマーク機能を使うにはログインしてください。
8/55

第8章 固有について

Cap. 8. De proprio.

固有について



§. 1.

【問い】

Quot modis dicitur proprium?

固有は何通りに言われるか?


【答え】

Quatuor modis.

4通り。



§. 2.

【問い】

Quid est proprium primi modi?

1番目の意味の固有とは何か?


【答え】

Quod soli alicui speciei convenit, sed non omni eius individuo. Tale proprium homnis est, esse medicum. Solus enim, sed non omnis homo est medicus.

ある種のみに当てはまるが,しかしその種のあらゆる個物には属していないもの。医者であることは,人間にとってこの意味で固有である。というのは,全ての人間が医者であるわけではないからである。



§. 3.

【問い】

Quid est proprium secundi modi?

2番目の意味の固有とは何か?


【答え】

Quod omnibus alicuius speciei individuis, sed non soli speciei convenit. Tale proprium hominis est esse bipedem. Omnis enim sed non solus homo est bipes.

ある種の全ての個物に当てはまるが,その種のみに当てはまるわけではないもの。二本足であるのは,人間にとってこの意味で固有である。というのは,全ての人間が二本足であるが,人間だけが二本足なわけではないからである。



§. 4.

【問い】

Quid est proprium tertii modi?

3番目の意味の固有とは何か?


【答え】

Quod soli alicui speciei, et omni eius individuo convenit, sed non semper. Tale proprium hominis est actu ridere. Omnis enim et solus homo, sed non semper, actu ridet.

ある種のみに当てはまり,かつその種の個物全てにも当てはまるが,しかし常にそうなるわけではないもの。現に喋ることは,人間にとってこの意味での固有である。というのは,全ての人間が現に喋り,人間のみがそうであるのだが,しかし常に喋っているわけではないからである。



§. 5.

【問い】

Quid est proprium quarti modi?

4番目の意味の固有とは何か?


【答え】

Quod soli alicui speciei, et omni eius individuo, et semper convenit. Tale proprium hominis est posse ridere, seu habere potentiam naturalem ridendi. Omnis enim et solus homo, et semper hanc potentiam habet, sive remotam, ut infantes recens nati, sive proprinquam.

ある種のみに当てはまり,かつその種の個物全てに当てはまり,かつ常にそうであるもの。人間は喋ることができるということ,すなわち喋る自然な能力を持つことは,この意味での固有である。というのは,全ての人間が,かつ人間のみが,かつ常にこの能力を持っているからである。この能力には,生まれたての幼児のように,潜在的なものもあれば,顕在的なものもある。



§. 6.

【問い】

Quot ergo sunt requisita proprii in quarto modo?

では,この4番目の意味には,いくつの要件があるのか?


【答え】

Tria, (1) universalitas individuorum, (2) unitas speciei, et (3) perpetuitas temporis. Primum requisitum deest proprio primi modi, secundum secundi, tertium tertii.

3つ。(1)個物の普遍性。(2)種の一体性。(3)時間の永続性。1番目の要件が欠けているときは,1番目の意味の固有に,(2)2番目の要件が欠けているときは,2番目の意味の固有に,3番目の要件が欠けているときは,3番目の意味の固有になる。



§. 7.

【問い】

An omnium quatuor modorum propria spectant ad quartum praedicabile?

これら4つの意味の固有は全て,4番目の述語化可能物に属するのか?


【答え】

Non, sed tantum proprium quarti modi.

属さない。4番目の意味の固有のみが4番目の述語化可能物に属する。



§. 8.

【問い】

Quare non etiam propria modorum reliquorum?

なぜ他の意味の固有は4番目の述語化可能物ではないのか?


【答え】

Ne confundamus proprium cum accidente h.e. quartum praedicabile cum quinto: nam propria primi, secundi et tertii modi referri debent ad praedicabile accidentis.

私たちは,固有を偶有と混同してはいけない。すなわち,4番目の述語化可能物〔=固有〕を5番目の述語化可能物〔=偶有〕と混同してはいけない。なぜなら,1番目,2番目および3番目の意味の固有は,偶有という述語化可能物だからである。



§. 9.

【問い】

Quomodo alias definiri solet proprium, quando sumitur pro quarto praedicabili?

4番目の述語化可能物と解されるときの固有は,他にどのように定義されるか?


【答え】

Proprium est, quod non declarat quidem essentiam rei, soli autem inest, et conversim de re praedicatur.

なるほど物の本質を明らかにしているわけではないが,そこに内在しており,そして換位的に物の述語になるもの。



§. 10.

【問い】

Quid est conversim de re praedicari?

逆命題の形で物の述語になるとはどういうことか?


【答え】

Ita praedicari per propositionem affirmativam universalem, ut in conversione maneat affirmativa universalis, nec minus maneat vera: e.g. omnis homo habet potentiam ridendi: et, omne habens potentiam ridendi est homo.

換位しても普遍命題であり,かつ真であり続けるような形で,普遍的な肯定命題の述語になること。例えば,全ての人間は話す能力を持っている。そして,〔この換位は〕,全ての話す能力を持つ者は,人間である。



§. 11.

【問い】

In quo conveniunt differentia et proprium?

差異と固有はどの点で一致するか?


【答え】

In eo, quod utraque conversim praedicatur.

どちらも換位的に述語になる点で。



§. 12.

【問い】

In quo vicissim differunt?

どの点でお互いに異なるか?


【答え】

In eo, quod differentia, non vero proprium, declarat essentiam subiecti.

差異は主体の本質を明らかにするが,固有はそうではない点で。



§. 13.

【問い】

In quonam conveniunt proprium et accidens?

固有と偶有はどの点で一致するか?


【答え】

In eo, quod utrumque praedicatur extra essentialiter, seu non declarat essentiam subiecti.

どちらも非本質的な形で述語になる点。すなわち主体の本質を明らかにしない点。



§. 14.

【問い】

In quo vicissim differunt?

どの点でお互いに異なるか?


【答え】

Quod proprium subiecto inest necessario; accidens vero contingenter.

固有は,主体の中に必然的に内在する。偶有は,偶然的に内在する。

評価をするにはログインしてください。
ブックマークに追加
ブックマーク機能を使うにはログインしてください。
+注意+

特に記載なき場合、掲載されている作品はすべてフィクションであり実在の人物・団体等とは一切関係ありません。
特に記載なき場合、掲載されている作品の著作権は作者にあります(一部作品除く)。
作者以外の方による作品の引用を超える無断転載は禁止しており、行った場合、著作権法の違反となります。

この作品はリンクフリーです。ご自由にリンク(紹介)してください。
この作品はスマートフォン対応です。スマートフォンかパソコンかを自動で判別し、適切なページを表示します。

↑ページトップへ